ਆਦਿਤਿਆ L1 ਮਿਸ਼ਨ: ਆਦਿਤਿਆ L1 ਨੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਬਦਲਿਆ ਚੌਥਾ ਚੱਕਰ

15ਸਤੰਬਰ 2023:  ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੁਲਾੜ-ਅਧਾਰਿਤ ਮਿਸ਼ਨ ਆਦਿਤਿਆ ਐਲ1 ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਪੰਧ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ। ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ‘ਐਕਸ’ (ਪਹਿਲਾਂ ਟਵਿੱਟਰ) ‘ਤੇ ਇੱਕ ਪੋਸਟ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਧਰਤੀ ਔਰਬਿਟ ਚੇਂਜ (EBN-4) ਨੂੰ ਚੌਥੀ ਵਾਰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।” ਇਸਰੋ ਦੇ ਮਾਰੀਸ਼ਸ, ਬੈਂਗਲੁਰੂ, SDSC-SHAR ਅਤੇ ਪੋਰਟ ਬਲੇਅਰ ਵਿਖੇ ‘ਜ਼ਮੀਨੀ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ’ ਨੇ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਉਪਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ।” ਆਦਿਤਿਆ L1 ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਔਰਬਿਟ 256 km x 121973 km ਹੈ।

ਇਸਰੋ ਨੇ ਕਿਹਾ: ”ਅਗਲੀ ਔਰਬਿਟ ਤਬਦੀਲੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ – ‘ਟ੍ਰਾਂਸ-ਲੈਗਰੇਂਜੀਅਨ ਪੁਆਇੰਟ 1 ਇਨਸਰਸ਼ਨ’ (TL1i) – 19 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ 2 ਵਜੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।” ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਚੱਕਰ ਲਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ-ਅਧਾਰਤ ਆਬਜ਼ਰਵੇਟਰੀ ਹੈ। ਇਹ 1.5 ਮਿਲੀਅਨ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਦੂਰੀ ‘ਤੇ ਸੂਰਜ-ਧਰਤੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਲੈਗ੍ਰਾਂਜਿਅਨ ਬਿੰਦੂ (L1) ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਭਾਤ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਸੂਰਜ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਦੇ ਚੱਕਰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਪਹਿਲੀ, ਦੂਜੀ ਅਤੇ ਤੀਜੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 3, 5 ਅਤੇ 10 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਆਲੇ 16 ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਆਦਿਤਿਆ-ਐਲ1 ਆਪਣੀ ਅੱਗੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੇਗਾ।

ਚਾਰ ਧਰਤੀ-ਬਾਉਂਡ ਔਰਬਿਟ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਗੁਜ਼ਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਅਗਲੀ ਵਾਰ ਟ੍ਰਾਂਸ-ਲੈਗਰੇਂਜੀਅਨ1 ਸੰਮਿਲਨ ਔਰਬਿਟ ਸੰਮਿਲਨ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ L1 ਲੈਗਰੇਂਜ ਬਿੰਦੂ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 110-ਦਿਨ ਦੀ ਟ੍ਰੈਜੈਕਟਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਗਾ। L1 ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੰਤੁਲਿਤ ਗਰੈਵੀਟੇਸ਼ਨਲ ਸਪੇਸ ਹੈ। ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਵਾਲੀ ਰੇਖਾ ਦੇ ਲਗਭਗ ਲੰਬਵਤ ਇੱਕ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਨਿਯਮਿਤ ਆਕਾਰ ਦੇ ਔਰਬਿਟ ਵਿੱਚ L1 ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਪੂਰਾ ਮਿਸ਼ਨ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾਉਣ ਲਈ ਤਹਿ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਦੇ ਪੋਲਰ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਲਾਂਚ ਵਹੀਕਲ (PSLV-C57) ਨੇ 2 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਹਰੀਕੋਟਾ ਵਿੱਚ ਸਤੀਸ਼ ਧਵਨ ਸਪੇਸ ਸੈਂਟਰ (SDSC) ਦੇ ਦੂਜੇ ਲਾਂਚ ਪੈਡ ਤੋਂ ਆਦਿਤਿਆ-L1 ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਂਚ ਕੀਤਾ।