ਸਰੀਰ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਇਰਨ ਵੀ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਘਰ

1ਅਕਤੂਬਰ 2023: ਆਇਰਨ ਸਰੀਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਪੋਸ਼ਣ ਹੈ। ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਚੱਕਰ ਆਉਣੇ ਸਮੇਤ ਕਈ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਇਰਨ ਲੈਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਫਾਇਦੇ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਵਾਧੂ ਆਇਰਨ ਦਾ ਗਣਿਤ ਕੀ ਹੈ?

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਨੀਮੀਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 3 ਤੋਂ 6 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਆਇਰਨ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਵ, ਜੇਕਰ 50 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਭਾਰ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 150 ਤੋਂ 300 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਆਇਰਨ ਦੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਉਹੀ ਔਰਤ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਰਾਹੀਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 1000 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ ਆਇਰਨ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਵਾਧੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਜੋ ਕਿ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ।

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਘਰ ਹੈ।

ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਵਾਧੂ ਆਇਰਨ ਲੀਵਰ ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਆਇਰਨ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵੱਡੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅੰਗਾਂ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਲੰਮੇ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਰੋਸਿਸ, ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜੀਨ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਹੀਮੋਕ੍ਰੋਮੇਟੋਸਿਸ (ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ) ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਹੀਮੋਕ੍ਰੋਮੇਟੋਸਿਸ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਆਇਰਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਜਿਗਰ, ਪੈਨਕ੍ਰੀਅਸ, ਦਿਲ, ਥਾਇਰਾਇਡ, ਸਰੀਰ ਦੇ ਜੋੜਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਮਾੜਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਆਇਰਨ ਦੀ ਉੱਚ ਖੁਰਾਕ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿੰਕ ਦੇ ਸੋਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਆਇਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਲੈਣ ਨਾਲ ਅੰਤੜੀ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਫੋੜੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਮਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਲੋਹੇ ਦੇ ਲੱਛਣ

ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ।
ਜਿਗਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਦਰਦ.
ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਗੂੜਾ ਜਾਂ ਭੂਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ।
ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੋਡਿਆਂ ਅਤੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ।
ਔਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨਿਯਮਿਤ ਮਾਹਵਾਰੀ.
ਸੈਕਸ ਜਾਂ ਇਰੈਕਟਾਈਲ ਨਪੁੰਸਕਤਾ ਵਿੱਚ ਉਦਾਸੀਨਤਾ।
ਵਾਧੂ ਲੋਹੇ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ, ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ

ਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਪਛਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਆਇਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕਾਫੀ ਦੇਰ ਨਾਲ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕੜਾਅ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਬੁਢਾਪੇ ਦੇ ਲੱਛਣ ਸਮਝ ਕੇ ਅਣਡਿੱਠ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਖੂਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਾਲ ਆਇਰਨ ਦੀ ਸਹੀ ਮਾਤਰਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਆਇਰਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵਧਿਆ ਹੋਇਆ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਇਸਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਲੀਵਰ ਫੰਕਸ਼ਨ ਟੈਸਟ, ਐਮਆਰਆਈ, ਜੀਨ ਬਦਲਾਅ ਟੈਸਟ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।