Punjab
ਸ਼ੰਭੂ ਬਾਰਡਰ ਤੋਂ ਲਾਈਵ: ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਔਰਤਾਂ , ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਲੰਗਰ ਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਪ੍ਰਬੰਧ
18 ਫਰਵਰੀ 2024: ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਚੌਥੇ ਦੌਰ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਟਿਆਲਾ ਦੇ ਸ਼ੰਭੂ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਮਾਹੌਲ ਸ਼ਾਂਤ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਮਰਥਨ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ। ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਈਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਝੜਪ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ ਕਿਸਾਨ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਕੇ ਮੁੜ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਦਾ ਨਿਪਟਾਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਠੀਕ ਰਹੇਗਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਮੋਰਚਾ ਜਿੱਤ ਕੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਤਣਗੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਲਗਾਤਾਰ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਕਰੀਬ ਪੰਜ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੱਕ ਸੜਕ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਟਰੈਕਟਰ-ਟਰਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਢਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਸੱਤ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਕਰੀਬ ਦੱਸੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ ਵੀ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਦਿਨ ਭਰ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਜਵਾਨ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜੇ ਤਾਇਨਾਤ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ। ਕਿਸਾਨ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਵਲੰਟੀਅਰ ਹੀ ਮੋਰਚਾ ਸੰਭਾਲਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ। ਇਹ ਵਲੰਟੀਅਰ ਲਗਾਤਾਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ ਵੱਲ ਨਾ ਜਾਣ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਦੇਖੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਹ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਕਰੀਬ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪਹਿਲਾਂ ਲਗਾਏ ਗਏ ਰੱਸੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਡਿਊਟੀ ਦਿੰਦੇ ਰਹੇ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਰੱਸੀ ਨੂੰ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰਿਆਣਾ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਦੇ ਕਈ ਗੋਲੇ ਛੱਡੇ ਗਏ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਾਹੌਲ ਫਿਰ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਹੋ ਗਿਆ।
ਟਰੈਕਟਰ-ਟਰਾਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਰਜ਼ੀ ਰੋਕ
ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਟਰੈਕਟਰ-ਟਰਾਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸੋਧ ਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਆਰਜ਼ੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੰਗਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀ ਹਰ ਚੀਜ਼, ਰਾਸ਼ਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਗੱਦੇ, ਕੰਬਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕੋਨੇ-ਕੋਨੇ ਤੋਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੱਕ ਹਰ ਉਮਰ ਵਰਗ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਪੁੱਜੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਉੱਚਾ ਹੈ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਚਾਅ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹੈ। ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟੇਗਾ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸਾਨ ਅੰਦੋਲਨ ਦੌਰਾਨ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਸਬੰਧੀ ਲਿਖਤੀ ਵਾਅਦਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਾ ਪੈਂਦੀ। ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਲਿਖਤੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਾਅਦੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਲੰਗਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ , ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵੀ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਸਹਿਯੋਗ
ਮੋਰਚੇ ਦੀ ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਤੋਂ ਕਮੇਟੀਆਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦੇ ਵੀ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤੋਂ ਪਹੁੰਚੇ ਕਿਸਾਨ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਪੰਧੇਰ ਕਲਾਂ ਦੇ ਬਲਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (70) ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਸਾਨਾਂ ਕੋਲ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦਾ ਰਾਸ਼ਨ ਹੈ ਪਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੰਗਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋੜ ਪਈ ਹੈ। ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਮੇਟੀਆਂ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਰੋਟੀਆਂ, ਲੱਸੀ, ਮਠਿਆਈਆਂ, ਫਲਾਂ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਲੰਗਰ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ
ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਫਸਲਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਭੂ ਬਾਰਡਰ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਫ਼ਸਲਾਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਹੀ ਆਦਮੀ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੀ ਦਰਜ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਤੋਂ ਪਹੁੰਚੇ ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਦੇਖ-ਭਾਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਪਤਨੀ ਵੀ ਇੱਥੇ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੈ। ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੌਸਮ ਦੀ ਮਾਰ ਵੀ ਝੱਲਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਵਾਰ ਉਹ ਸੋਚਣਗੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਲੈ ਕੇ ਹੀ ਵਾਪਸ ਆਉਣਗੇ।
ਸਾਡਾ ਹੱਕ ਇੱਥੇ ਰੱਖ: ਝੰਡਿਆਂ ਨਾਲ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਦੇ ਗੋਲਿਆਂ ਨਾਲ ਲੜ ਰਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ
ਹਰਿਆਣਾ ਤੋਂ ਚਲਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਰਬੜ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਅੱਥਰੂ ਗੈਸ ਦੇ ਗੋਲਿਆਂ ਦੇ ਉਲਟ ਔਰਤਾਂ ਨੇ ਝੰਡਿਆਂ ਅਤੇ ਲਾਠੀਆਂ ਨਾਲ ਮੋਰਚਾ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਰੱਖਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 60 ਤੋਂ 80 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਬਜ਼ੁਰਗ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਪਰ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ, ਭਰਾ ਅਤੇ ਪਤੀ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਨਿਹੱਥੇ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਹ ਘਰ ਕਿਵੇਂ ਬੈਠ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਉਹ ਖੁਦ ਅੱਗੇ ਆ ਕੇ ਲੜਨਗੇ।