Punjab
ਨੰਗਲ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵੈਟਲੈਂਡ ‘ਚ ਪਹੁੰਚੇ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ
27 ਦਸੰਬਰ 2023: ਹਰ ਸਾਲ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੂਬਿਆਂ ‘ਚ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।ਸਰਦੀ ਦੇ ਇਸ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਬਰਫਬਾਰੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਨਦੀਆਂ, ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਛੱਪੜ ਜੰਮ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਭਾਰਤ ਵੱਲ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੀ ਇਹ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨੰਗਲ ਦੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵੈਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮਹਿਮਾਨ, ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵੈਟਲੈਂਡ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਤੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ।
ਨੰਗਲ ਡੈਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਤਲੁਜ ਝੀਲ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਵੈਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਆਮਦ ਨਾਲ ਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਪਰਤ ਆਈ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀ ਚੀਕਾਂ ਨਾਲ ਸਤਲੁਜ ਦਾ ਕਿਨਾਰਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸੁੰਦਰ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਦੀਆਂ, ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਤਾਲਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਮੌਸਮ ਗਰਮ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਮਾਰਚ ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਉੱਡਣਾ ਅਤੇ ਚੀਕ-ਚਿਹਾੜਾ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁੰਦਰ ਨਜ਼ਾਰਾ ਹੈ। ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਦਾ ਨੀਲਾ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਕੰਢਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਪਿੱਛੇ ਪਹਾੜਾਂ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਮਨਮੋਹਕ ਨਜ਼ਾਰਾ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੈਮਰੇ ‘ਚ ਰਿਕਾਰਡ ਕਰਨਾ ਚਾਹੇਗਾ। ਇਸ ਵਾਰ ਰੱਡੀ ਸ਼ੈਲਡਕ, ਗਰੇਲਾਗ ਗੂਜ਼, ਗਡਵਾਲ, ਕੋਰਮੋਰੈਂਟ ਆਦਿ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਝੀਲ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਕਈ ਠੰਡੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਥਾਈਲੈਂਡ, ਸਾਇਬੇਰੀਆ, ਜਾਪਾਨ, ਰੂਸ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਸਵਿਟਜ਼ਰਲੈਂਡ, ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤ, ਬਰਮਾ, ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਬਰਫਬਾਰੀ ਨਾਲ ਠੰਡ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਦੀਆਂ, ਝੀਲਾਂ ਅਤੇ ਤਲਾਬ ਜੰਮ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੀਲ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਸ਼ਿਵਾਲਿਕ ਦੀਆਂ ਪਹਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੇ ਸਤਲੁਜ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਪਨਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦਾ ਭੋਜਨ ਵੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਿਸਮ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਈ ਪੰਛੀ ਮਾਸ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਪੰਛੀ ਜ਼ਮੀਨ ਉੱਤੇ ਉੱਗੀ ਬਨਸਪਤੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਪੰਛੀ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਉੱਗੀ ਹਰਿਆਲੀ ਖਾਂਦੇ ਹਨ। ਨੰਗਲ ਦੇ ਇਸ ਸਤਲੁਜ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਵੈਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀਆਂ ਦੇ ਰਹਿਣ, ਖਾਣ ਅਤੇ ਘੁੰਮਣ ਲਈ ਝੀਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਾਣੀ, ਦਰੱਖਤ, ਝਾੜੀਆਂ ਅਤੇ ਪਹਾੜ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਇੱਥੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਮੌਸਮ ਗਰਮ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ ਇੱਥੋਂ ਵਾਪਸੀ ਦੀ ਉਡਾਣ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੇ ਵਤਨ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਠੰਢੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਪਰਤ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।