ਪੰਜਾਬ ਮੰਡਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ, ਪੜ੍ਹੋ ਵੇਰਵਾ

18ਅਕਤੂਬਰ 2023: ਪੰਜਾਬ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ, ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਕੋਲੇ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਾਪ ਬਿਜਲੀ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਾਪ ਬਿਜਲੀ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਕੋਲੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਤਾਂ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਠੱਪ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਬਲੈਕਆਊਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਕੋਲੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਟੀ.ਪੀ.ਐਸ.ਐਲ. ਸਿਰਫ਼ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਲੇ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਲਗਭਗ 4 ਲੱਖ ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਹੈ। 0.50 LMT ਤੱਕ ਘਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 100,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸੇ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਐਨ.ਪੀ.ਐਲ. 6 LMT ਦਾ ਸਟਾਕ 1.50 LMT ਤੋਂ ਘਟ ਕੇ ਸਿਰਫ 1.50 LMT ਰਹਿ ਗਿਆ। ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ। ਕੋਲੇ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਬਿਜਲੀ ਯੂਨਿਟ ਬੰਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਚਾਰਾ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ। ਉਂਜ, ਕੋਲੇ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿਰਫ਼ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੇ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟ ਕੋਲੇ ਦੇ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਐਨ.ਪੀ.ਐਲ. ਅਤੇ ਟੀ.ਪੀ.ਐਸ.ਐਲ. ਸਮੇਤ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਈ.ਪੀ.ਪੀ. ਕੋਲਾ ਸਪਲਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਤਕਰੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਖਾਣਾਂ ਵਿੱਚ ਰੇਕ ਪਲੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਪਲਾਂਟਾਂ ਨੂੰ ਅਨੁਚਿਤ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਵਰਣਨਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਕੋਲਾ ਸੰਕਟ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਬਿਜਲੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ 30 ਜਨਵਰੀ, 2023 ਨੂੰ ਦੋ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕ੍ਰਮਵਾਰ H-1 ਅਤੇ H-1 ਲਈ ਸੁਤੰਤਰ ਪਾਵਰ ਪਲਾਂਟਾਂ (IPPs) ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 6 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ 4 ਫੀਸਦੀ ਆਯਾਤ ਕੋਲਾ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ। ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨਾਂ ‘ਤੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਈ.ਪੀ.ਪੀ. ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਪੂਰੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ, ਟੈਂਡਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਵਾਈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਆਈ.ਪੀ.ਪੀ ਕੋਲਾ ਸੈਕਟਰ ਲਈ ਇਹ ਇੱਕ ਅਚਾਨਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਯਾਤ ਕੋਲਾ ਖਰੀਦਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਆਖਰਕਾਰ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਕਮੀ ਹੋ ਗਈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨਿਰਵਿਘਨ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੋਲੇ ਦੇ ਸੰਕਟ ਦੇ ਹੱਲ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਆਈ.ਪੀ.ਪੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੋਲੇ ਦੇ ਪੱਖਪਾਤੀ ਵਿਵਹਾਰ ਅਤੇ ਦਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਕੋਲੇ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰਕੇ ਸਥਿਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸਥਿਰ ਸੰਕਟ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।