ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ‘ਮਾਝਿਆ ਜਲਮਾਚੀ ਚਿੱਤਰ ਕਥਾ’ ਦੀ ਲੇਖਿਕਾ ਸ਼ਾਂਤਾਬਾਈ ਕਾਂਬਲੇ ਦਾ ਹੋਇਆ ਦੇਹਾਂਤ

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ‘ਮਾਝਿਆ ਜਲਮਾਚੀ ਚਿੱਤਰ ਕਥਾ’ ਦੀ ਲੇਖਿਕਾ ਸ਼ਾਂਤਾਬਾਈ ਕਾਂਬਲੇ ਦਾ ਅੱਜ 101 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਧੀ ਮੰਗਲ (ਗੌਰੀ) ਤਿਰਮਾਰੇ ਦੇ ਘਰ ਦਿਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਹ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਅੱਜ ਰਾਤ 8 ਵਜੇ ਨਵੀਂ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਕੋਪਰਖੈਰਨੇ ਸਥਿਤ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ‘ਚ ਬੋਧੀ ਸ਼ੈਲੀ ‘ਚ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸ਼ਾਂਤਾਬਾਈ ਕਾਂਬਲੇ ਨੇ ਅਤਿ ਗਰੀਬੀ ਵਿੱਚੋਂ ਉੱਠ ਕੇ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਂਗਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਸ਼ਾਂਤਾਬਾਈ ਕਾਂਬਲ ਦੇ ਦੇਹਾਂਤ ਨਾਲ ਅੰਬੇਡਕਰਾਈ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਨਾ ਪੂਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਘਾਟਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਸਵਰਗੀ ਅਰੁਣ ਕਾਂਬਲੇ ਭਾਰਤੀ ਦਲਿਤ ਪੈਂਥਰ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਸੀਰੀਅਲ ‘ਤ੍ਰਿਖਾ’ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ। ਜਲਮਾਚੀ ਚਿੱਤਰਕਥਾ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਟੀਵੀ ਸੀਰੀਅਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਤਮਕਥਾ ਸੀ। ਉਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿਚ ਨਾਇਕਾ “ਨਾਜੂਕਾ” ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੋਇਆ ।

ਤੁਹਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਸ਼ਾਂਤਾਬਾਈ ਕਾਂਬਲੇ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਮਾਰਚ 1923 ਨੂੰ ਪੋ. ਅਟਪੜੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ-ਸਾਂਗਲੀ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ। ਉਹ 16 ਜਨਵਰੀ 1942 ਨੂੰ ਸੋਲਾਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਕੂਲ ਬੋਰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਦਲਿਤ ਅਧਿਆਪਕਾ ਬਣੀ। 1952 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਮਹਿਲਾ ਕਾਲਜ, ਪੁਣੇ ਤੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਕਾਲਜ ਦਾ ਆਪਣਾ ਦੂਜਾ ਸਾਲ ਪਾਸ ਕੀਤਾ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਉਸਨੇ ਸਾਂਗਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਜਾਟ ਤਾਲੁਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਪਸਾਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ।
28 ਫਰਵਰੀ 1981 ਨੂੰ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਲਿਤ ਔਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਆਤਮਕਥਾ ਲਿਖੀ। ਇਹ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ 10 ਅਗਸਤ 1990 ਤੋਂ ਮੁੰਬਈ ਦੂਰਦਰਸ਼ਨ ‘ਤੇ ‘ਨਾਜੂਕਾ’ ਨਾਮ ਹੇਠ ਲੜੀਵਾਰ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਫ੍ਰੈਂਚ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।